Trên thị trường vận tải khu vực phía Nam và đi tuyến Campuchia, SOWATCO được đánh giá là nhà cung cấp dịch vụ hàng đầu. Đặc biệt là vận chuyển container bằng đường thủy nội địa với thị phần chiếm 50% khu vực đồng bằng sông Cửu Long và vận tải loại hàng có khối lượng lớn với đa dạng loại hình vận chuyển như vận chuyển nhanh (bằng tàu tự hành) và vận chuyển giá thấp (bằng tàu kéo).
Lịch sử hình thành và phát triển:Tháng 8/1975, Tổng cục Giao thông vận tải quyết định thành lập Cục Đường sông miền Nam (là tiền thân của Tổng Công ty Đường sông miền Nam) trên cơ sở tiếp quản Nha Thuỷ vận của chế độ Việt Nam Cộng hoà để thực hiện chức năng làm công tác quản lý Nhà nước và quản lý một sổ đơn vị trực thuộc. Từ đó đến nay, SOWATCO đã phát triền qua 3 giai đoạn chính như sau:
Giai đoạn 1975 đến tháng 8/1996:
Ngày 09/08/1975 tại Quyết định số 32-QĐ/TC, Tổng Cục Giao thông vận tải thành lập Cục Đường sông miền Nam. Sau đó, Tổng Công ty Đường sông miền Nam đã phát triển qua các tên gọi khác nhau như Phân Cục Đường sông (ngày 06/8/1976), Xí nghiệp Liên hợp Vận tải sông Cửu Long (ngày 30/01/1979), Liên hiệp các Xí nghiệp Vận tải Đường sông số 2 (ngày 15/12/1984), Tổng Công ty Vận tải đường thuỷ II (ngày 28/02/1992) và Công ty Vận Tải đường thuỷ II (ngày 14/09/1993).
- Giai đoạn 1996 đến thảng 6/2003:
- Thực hiện Quyết định 90/TTg ngày 07/03/1994 của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập một sổ doanh nghiệp Nhà nước có đủ vổn, năng lực, tài sản và phương tiện, đủ điều kiện để trở thành các Công ty mạnh, Bộ Giao thông vận tải đã có Quyết định số 2124/QĐ-TCCB-LĐ ngày 13/8/1996 về việc thành lập Tổng Công ty Đường sông miền Nam hoạt động theo mô hình Tổng Công ty 90 với quy mô gồm Cơ quan Tổng Công ty, 5 Công ty thành viên hạch toán độc lập và 5 đơn vị hạch toán kinh tế phụ thuộc.
- Giai đoạn từ tháng 6/2003 đến nay:
- Ngày 26/05/2003 tại Quyết định số 94/2003/QĐ-TTg, Tổng Công ty Đường sông miền Nam được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án thí điểm chuyển Tổng Công ty sang tổ chức và hoạt động theo mô hình Công ty mẹ - Công ty con, theo đó tại thời điểm thành lập Tổng Công ty gồm Công ty mẹ, 5 Công ty con (là các công ty cổ phần) và 3 Công ty liên doanh với nước ngoài.
- Ngày 26/6/2003 Bộ Giao thông vận tải đã có Quyết định sổ 1863/QĐ-BGTVT thành lập Công ty mẹ Tổng Công ty Đường sông miền Nam (SOWATCO). Tổng Công ty gồm Công ty mẹ, 5 Công ty con (là các công ty cổ phần), 3 Công ty liên doanh với nước ngoài và 3 Công ty liên kết.
- Ngày 04/7/2008 tại Quyết định số 854/QĐ-TTg, Tổng công ty Đường sông Miền nam được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án cổ phần hóa
- Ngày 09/6/2009 Tổng công ty Đường sông Miền nam chính thức chuyển thành Tổng công ty cổ phần Đường sông Miền nam. Tổng công ty cổ phần Đường sông Miền nam gồm 3 Công ty con (là các Công ty cổ phần), 2 Công ty liên doanh với nước ngoài và 2 Công ty liên kết.
- Tháng 03/2016, Tổng Công ty đã chuyển đổi cơ cấu cổ đông từ sở hữu Nhà nước chiếm đa số sang loại hình doanh nghiệp không còn vốn sở hữu Nhà nước.
Ngành nghề kinh doanh
- Đóng tàu và cấu kiện nổi.
- Sửa chữa và bảo dưỡng phương tiện vận tải (trừ ô tô, môtô, xe máy và xe có động cơ khác).
- Bán buôn chuyên doanh khác chưa được phân vào đâu (Mua bán mũ bảo hiểm).
- Vận tải hàng hóa đường thủy nội địa + Kho bãi và lưu giữ hàng hóa + Bốc xếp hàng hóa
- Hoạt động dịch vụ hỗ trợ khác liên quan đến vận tải.
- Cung ứng và quản lý người lao động + Giáo dục nghề nghiệp
- Bán buôn nhiên liệu rắn, lỏng, khí, và các sản phẩm liên quan chi tiết: Đại lý kinh doanh xăng, dầu, dầu nhờn, mua bán nước giải nhiệt động cơ, mua bán than đá.